नवी दिल्ली:
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सोमवारी (28 ऑक्टोबर) गुजरातमधील वडोदरा येथे स्पॅनिश अध्यक्ष पेड्रो सांचेझ यांच्यासमवेत टाटा ॲडव्हान्स्ड सिस्टम्स लिमिटेड (TASL) कॅम्पसमध्ये टाटा एअरक्राफ्ट कॉम्प्लेक्सचे उद्घाटन केले. वडोदराचा C295 प्लांट हा पहिला खाजगी प्लांट आहे जिथे लष्करी वाहतूक विमाने तयार केली जाणार आहेत. मोदींनी ऑक्टोबर 2022 मध्ये C-295 विमानाच्या फायनल असेंब्ली लाइन (FAL) प्लांटची पायाभरणी केली होती. यासाठी भारत सरकारने सप्टेंबर २०२१ मध्ये स्पेनच्या एअरबस डिफेन्स अँड स्पेससोबत ५६ सी-२९५ विमानांसाठी २१,९३५ कोटी रुपयांचा करार केला होता.
टाटा ॲडव्हान्स लिमिटेड आणि एअरबस यांच्यात ५६ पैकी ४० विमाने तयार करण्याचा करार झाला होता. उर्वरित 16 विमाने उड्डाणासाठी तयार स्थितीत स्पेनमधून भारतात येणार आहेत. यासाठी ऑगस्ट 2025 ही अंतिम मुदत देण्यात आली आहे. या अंतर्गत सप्टेंबर 2023 मध्ये पहिले विमान भारतात आले आहे.
चीनच्या शत्रूला दिले ब्रह्मोस, अमेरिकेला दिले बोईंगचे पार्ट्स, समजून घ्या संरक्षण क्षेत्रात भारत कसा ‘आत्मनिर्भर’ होत आहे
टाटा एअरक्राफ्ट कॉम्प्लेक्सचे उद्घाटन करताना पीएम मोदी म्हणाले, “टाटा समूहाचे अध्यक्ष असलेल्या रतन टाटा यांची आठवण करून ते म्हणाले की, जर रतन टाटा आज आमच्यामध्ये असते तर त्यांना अधिक आनंद झाला असता. आम्ही आमचे नवीन मार्ग ठरवले आणि C-295 कारखाना नवीन भारताचे प्रतिनिधित्व करतो.
चला जाणून घेऊया काय आहे C-295 विमान? भारताला याची गरज का होती? त्याची ताकद काय आहे:-
एअरबस C-295 म्हणजे काय?
एअरबस C-295 90 च्या दशकात विकसित करण्यात आली होती. तेव्हा त्याचे नाव CASA C-295 होते. त्याच्या नावातील C CASA मधून घेतलेला आहे. 2 म्हणजे यात 2 इंजिन आहेत. 95 म्हणजे ते जास्तीत जास्त 9.5 टन पेलोड उचलू शकते. अशा प्रकारे त्याचे नाव C-295 झाले.
पहिले उड्डाण कधी झाले?
28 नोव्हेंबर 1997 रोजी याने पहिले उड्डाण घेतले. हे एक मध्यम रणनीतिक वाहतूक विमान आहे. यामध्ये सामानापासून सैनिकांपर्यंत सर्व गोष्टींची वाहतूक करता येते. हे विमान एकावेळी 9 टन सामान किंवा 71 सैनिक वाहून नेऊ शकते. हे पॅराशूट सोडणे, इलेक्ट्रॉनिक सिग्नल इंटेलिजन्स, वैद्यकीय निर्गमन आणि सागरी गस्त यासाठी डिझाइन केले आहे.
इस्रायल आणि इराणमधील वाढत्या तणावाच्या पार्श्वभूमीवर या तीन देशांनी आपली हवाई हद्द बंद केली आहे
C-295 या विमानाची खासियत काय आहे?
-या विमानाचा पंख 25.81 मीटर आहे. त्यात 2 क्रू मेंबर्स आहेत. यात 71 सैनिकांची बसण्याची क्षमता आहे. त्यात 5 कार्गो पॅलेट आहेत.
-ही विमाने शॉर्ट टेक ऑफ आणि लँडिंग करू शकतात. हे फक्त 320 मीटर अंतरावर टेक-ऑफ करू शकते. लँडिंगसाठी 670 मीटर लांबी पुरेसे आहे. डोंगराळ भागातही ते पूर्णपणे प्रभावी आहे.
-हे विमान 7,050 किलो वजनाचे पेलोड वाहून नेऊ शकते. ते एकावेळी 71 सैनिक, 44 पॅराट्रूपर्स, 24 स्ट्रेचर किंवा 5 कार्गो पॅलेट वाहून नेऊ शकतात.
-हे विमान 11 तास सतत उड्डाण करू शकते. 2 लोकांसाठी असलेल्या क्रू केबिनमध्ये टचस्क्रीन नियंत्रणासह स्मार्ट कंट्रोल सिस्टम देखील आहे.
-C-295MW वाहतूक विमानाच्या मागील बाजूस रॅम्प दरवाजा आहे, ज्यामुळे सैन्य किंवा कार्गो जलद लोडिंग आणि सोडता येते.
-हे विमान 2 Pratt & Whitney PW127 Turbotroup इंजिनने सुसज्ज आहे. ही सर्व विमाने स्वदेशी बनावटीच्या इलेक्ट्रॉनिक वॉरफेअर सूटने सुसज्ज असतील.
C295 किती देशांमध्ये आहे?
C295 विमाने जगातील 37 देशांमध्ये वापरली जात आहेत. इजिप्त, पोलंड, इंडोनेशिया, भारत, कॅनडा, मेक्सिको, ब्राझीलसह 37 देश आहेत. 1999 मध्ये, स्पॅनिश हवाई दलाने प्रथम C-295 मध्ये रस घेतला. त्याने 2000 मध्ये 9 सी-295 विमानांची ऑर्डर दिली होती. इजिप्तने ऑक्टोबर 2010 मध्ये सी-295 ऑर्डर केली. 2021 पर्यंत त्यांच्याकडे अशा 21 विमानांचा ताफा होता.
भारताने स्वतःचा ‘आयर्न डोम’ बनवला, त्याची पोखरणमध्ये चाचणी केली;
टाटा एअरक्राफ्ट कॉम्प्लेक्स C-295 कधी तयार होईल?
टाटा एअरक्राफ्ट कॉम्प्लेक्सचे काम सुरू झाल्यानंतर पहिले C-295 विमान सप्टेंबर 2026 पर्यंत तयार होईल. उर्वरित 39 विमाने 2031 पर्यंत तयार होतील. हे मेक इन इंडिया प्रकल्पांतर्गत बनवले जात आहेत.
C-295 कोणाची जागा घेणार?
C-295 सोव्हिएत अँटोनोव्ह An-32 आणि हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेडच्या Avro 748 च्या वृद्ध ताफ्याची जागा घेईल.
तज्ञ काय म्हणतात?
एअर कमोडोर (निवृत्त) डॉ. अश्मिंदर सिंग बहल म्हणतात, “हे विमान एक मध्यम मल्टीरोल ट्रान्सपोर्ट एअरक्राफ्ट आहे. ते रणनीतिकखेळ भूमिकेत देखील वापरले जाते आणि आंतर-अंतर थिएटरमध्ये देखील वापरले जाते. सैन्याच्या स्वरूपात कोणतीही परिस्थिती उद्भवल्यास. त्यामुळे ते लडाख ते अरुणाचल प्रदेशात नेले जाऊ शकते.
बहल म्हणतात, “आम्ही या विमानाचा उपयोग वैद्यकीय स्थलांतरासाठी देखील करू शकतो. हे एक अतिशय सक्षम विमान आहे. यात 71 सैनिक आणि सुमारे 48 पॅराट्रूपर्स बसू शकतात. त्याचे प्रगत तंत्रज्ञान हे अनेक जहाजांपेक्षा अधिक सक्षम बनवते.”
आज रतन टाटा हयात असते तर त्यांना खूप आनंद झाला असता…; टाटा एअरक्राफ्ट कॉम्प्लेक्सच्या उद्घाटनप्रसंगी पंतप्रधान मोदी
