उत्तर प्रदेशात पोटनिवडणुकीचे बिगुल वाजले, जाणून घ्या कोणत्या पक्षाची कोणत्या जागेवर कशी आहे तयारी

निवडणूक आयोगाने उत्तर प्रदेशातील 10 जागांवर होणाऱ्या पोटनिवडणुकीच्या तारखा जाहीर केल्या असून या जागांवर 13 नोव्हेंबर रोजी मतदान होणार आहे. 23 नोव्हेंबर रोजी मतमोजणी होणार आहे. राज्यात नऊ जागांसाठी पोटनिवडणूक होत आहे. यामध्ये सिसामळ, कठेहारी, करहाळ, कुंडरकी, फुलपूर, गाझियाबाद, माझवान, खैर आणि मीरापूर या आठ जागांवर लोकसभेवर आमदार निवडून आल्याने पोटनिवडणूक होत आहे. 2022 मध्ये तेथे विजयी झालेल्या आमदाराला शिक्षा झाल्यामुळे एका जागेवर पोटनिवडणूक होत आहे. नऊ जागांची ही पोटनिवडणूक 2027 च्या विधानसभा निवडणुकीपूर्वीची सेमीफायनल मानली जात आहे. कोणत्या पक्षासाठी कोणत्या जागेवर काय काय धोक्यात आहे ते पाहूया.

उत्तर प्रदेशातील सत्ताधारी भाजपने यापैकी एकाही जागेसाठी आपले उमेदवार जाहीर केलेले नाहीत, त्यांनी मीरापूरची जागा त्यांच्या सहयोगी राष्ट्रीय लोक दलाला (आरएलडी) दिली आहे, तर भाजपच्या सहयोगी निषाद पक्षाला एकही जागा मिळालेली नाही. 2022 च्या निवडणुकीत निषाद पक्षाने माझवान जागा जिंकली होती. तर समाजवादी पक्षाने नऊपैकी पाच जागांवर आपल्या उमेदवारांची नावे जाहीर केली आहेत. चार जागांवर उमेदवार जाहीर केलेले नाहीत. सपा उरलेल्या चार जागांपैकी काही जागा काँग्रेसला देऊ शकते, जे त्यांचा मित्रपक्ष आहे.

सिसामाऊची लढाई कोण जिंकणार?

2022 मध्ये जाजमाऊ येथे झालेल्या जाळपोळीच्या घटनेत इरफानला सात वर्षांची शिक्षा सुनावण्यात आल्याने सिसामळ विधानसभा जागेवर पोटनिवडणूक होत आहे. ते सध्या महाराजगंज तुरुंगात आहेत 2022 च्या विधानसभा निवडणुकीत इरफान सोलंकी यांनी भाजपच्या सलील बिश्नोई यांचा 12 हजारांहून अधिक मतांनी पराभव केला होता. सपाने इरफानची पत्नी नसीम सोलंकी यांना पोटनिवडणुकीसाठी उमेदवारी दिली आहे. सोलंकी कुटुंबाच्या प्रभावाचा फायदा होईल आणि इरफानचे वडील हाजी मुश्ताक सोलंकी हे देखील सिसामळमधून आमदार म्हणून निवडून आले आहेत. या जागेसाठी भाजपने अद्याप आपल्या उमेदवाराचे नाव जाहीर केलेले नाही.

करहालमध्ये अखिलेश यादव यांची जागा कोण घेणार?

समाजवादी पक्षाचे प्रमुख अखिलेश यादव यांची खासदार म्हणून निवड झाल्यामुळे मैनपुरी जिल्ह्यातील करहल जागेवर पोटनिवडणूक होत आहे. 2022 च्या निवडणुकीत अखिलेश यांनी भाजपचे प्रोफेसर एसपी सिंह बघेल यांचा सुमारे 68 हजार मतांनी पराभव केला होता. ते सध्या नरेंद्र मोदी सरकारमध्ये राज्यमंत्री आहेत. अखिलेक यांनी २०२४ च्या लोकसभा निवडणुकीत कन्नौज मतदारसंघातून विजय मिळवला होता. कन्नौजमध्ये सपाने यापूर्वी अखिलेश यांचे पुतणे तेज प्रताप यादव यांना तिकीट दिले होते. मात्र त्यांचे तिकीट रद्द करून अखिलेश यादव स्वतः मैदानात उतरले. यादव हार्टलँडच्या या जागेवर बहुसंख्य यादव मतदार आहेत. त्यामुळे ही जागा समाजवादी पक्षाची पारंपरिक जागा मानली जाते.

कटहारीमध्ये लालजी वर्मा यांची प्रतिष्ठा पणाला

कठेहारी विधानसभा मतदारसंघ आंबेडकरनार जिल्ह्यात येतो. 2022 च्या निवडणुकीत सपाच्या तिकीटावर येथून आमदार निवडून आलेले लालजी वर्मा खासदार म्हणून निवडून आल्यानंतर कटहारी जागेवर पोटनिवडणूक होत आहे. सपाने लालजी वर्मा यांच्या पत्नी शोभावती वर्मा यांना पोटनिवडणुकीसाठी उमेदवारी दिली आहे. बसपाने जितेंद्र वर्मा यांना उमेदवारी दिली आहे, तर भाजपने त्यांच्या उमेदवाराचे नाव जाहीर केलेले नाही. 2022 च्या निवडणुकीत सपाने लालजी वर्मा यांना कटहारी विधानसभा मतदारसंघातून तिकीट दिले होते. भाजप आणि निषाद पक्षाने अवधेश द्विवेदी यांना उमेदवारी दिली होती, तर माजी आमदार पवन पांडे यांचे पुत्र प्रतीक पांडे यांनी भाजप-निषाद पक्षाच्या युतीचे उमेदवार अवधेश द्विवेदी यांना जवळपास सात हजार मतांनी पराभूत केले होते.

कुंदरकी कोणाला मिळणार?

कुंडरकी विधानसभा जागा मुरादाबाद जिल्ह्यात येते. आमदार झियाउर रहमान भुर्के खासदार झाल्यामुळे या जागेवर पोटनिवडणूक होत आहे. या पोटनिवडणुकीसाठी सपाने किंवा भाजपने अद्याप उमेदवार जाहीर केलेला नाही झाले आहेत. पण सपा ही जागा काँग्रेसला देण्याचीही शक्यता आहे. तर भाजपने कुंडरकी येथून रामवीर सिंग, ठाकूर दिनेश प्रताप सिंग, जिल्हा पंचायत अध्यक्ष शेफाली सिंग, कमल प्रजापती यांची नावे प्रदेश नेतृत्वाकडे पाठवली आहेत. मुरादाबाद नगरचे आमदार रितेश गुप्ता यांना निवडणूक प्रभारी बनवण्यात आले आहे.

फुलपूरमध्ये कमळ फुलणार की सायकल धावणार?

2022 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजपचे प्रवीण पटेल फुलपूर विधानसभा मतदारसंघातून आमदार म्हणून निवडून आले. यंदा झालेल्या लोकसभा निवडणुकीत भाजपने त्यांना फुलपूर मतदारसंघातून उमेदवारी दिली होती. यामध्ये ते खासदार म्हणून निवडून आले. त्यामुळे या जागेवर पोटनिवडणूक होत आहे. समाजवादी पक्षाने मुस्तफा सिद्दीकी यांना फुलपूर विधानसभा मतदारसंघातून उमेदवारी दिली आहे. 2022 च्या विधानसभा निवडणुकीत सपा प्रमुख अखिलेश यादव यांनी मुजतबा सिद्दीकी यांना तिकीट दिले होते. परंतु ते भाजपच्या प्रवीण पटेल यांच्याकडून 2,765 मतांच्या फरकाने पराभूत झाले. ते 2002 आणि 2007 मध्ये बसपाच्या तिकिटावर सोरांवमधून आमदार म्हणून निवडून आले होते. पण 2012 मध्ये बसपने त्यांना प्रतापपूर विधानसभा मतदारसंघातून तिकीट दिले, पण त्यांचा पराभव झाला. त्यानंतर 2017 मध्ये बसपने त्यांना प्रतापपूर विधानसभा मतदारसंघातून तिकीट दिले. तो जिंकला होता. या पोटनिवडणुकीत बसपने फुलपूरमध्ये शिवबरन पासी यांना तिकीट दिले आहे. चंद्रशेखर आझाद यांचा आझाद समाज पक्षही तिथून आपला उमेदवार उभा करणार आहे. भाजपने आपल्या उमेदवाराचे नाव जाहीर केलेले नाही.

गाझियाबादमध्ये भाजपला आव्हान कोण देणार?

गाझियाबाद लोकसभा मतदारसंघातून आमदार अतुल गर्ग खासदार म्हणून निवडून आल्याने गाझियाबाद सदर विधानसभा जागेवर हे केले जात आहे. भाजपचे उमेदवार म्हणून अतुल गर्ग 2017 आणि 2022 मध्ये येथून विजयी झाले होते. आझाद समाज पक्षाने पोटनिवडणुकीसाठी सतपाल चौधरी यांना उमेदवारी दिली आहे, तर बसपने यापूर्वी रवी गौतम यांना तिकीट दिले होते. मात्र नंतर त्यांचे तिकीट रद्द करून पीएन गर्ग यांना उमेदवारी देण्यात आली. सपा किंवा भाजपने अद्याप येथून आपला उमेदवार जाहीर केलेला नाही.

माझवानमध्ये माजी खासदाराच्या मुलीवर सपाने का लावला सट्टा?

माढवणचे आमदार डॉ.विनोद बिंड हे भदोहीमधून खासदार म्हणून निवडून आल्याने समाजवादी पक्षाने रमेश बिंद यांची मुलगी ज्योती बिंड यांना उमेदवारी दिली आहे एक मुलगी आहे. रमेश बिंद हे माळवणमधून सलग तीन वेळा आमदार म्हणून निवडून आले. २०१९ च्या लोकसभा निवडणुकीत भाजपच्या तिकीटावर ते भदोहीमधून खासदार म्हणून निवडून आले. पण २०२४ च्या निवडणुकीपूर्वी त्यांनी सपामध्ये प्रवेश केला. सपाने त्यांना मिर्झापूरमधून तिकीट दिले होते. तेथे त्यांना अपना दल प्रमुख अनुप्रिया पटेल यांच्याकडून पराभव स्वीकारावा लागला. भाजपने येथून अद्याप आपला उमेदवार जाहीर केलेला नाही.

बरं, भाजप आपला बालेकिल्ला वाचवू शकणार का?

आमदार अनुप प्रधान यांची खासदार म्हणून निवड झाल्यामुळे अलीगड जिल्ह्यातील खैर मतदारसंघावर पोटनिवडणूक होत आहे. प्रधान हे भाजपच्या तिकीटावर हातरसमधून आमदार म्हणून निवडून आले आहेत. बरं, ही जागा अनुसूचित जातीसाठी राखीव आहे, 2017 पासून ही जागा भाजप जिंकत आहे. मात्र भाजपने अद्याप आपल्या उमेदवाराचे नाव जाहीर केलेले नाही. सपा ही जागा आपल्या मित्रपक्ष असलेल्या काँग्रेसला देऊ शकते. एकेकाळी हा राष्ट्रीय लोकदलाचा बालेकिल्ला होता. मात्र भाजपने त्यांचा पराभव केला आहे. आरएलडीने पोटनिवडणुकीसाठी या जागेची मागणी केली होती. मात्र भाजपने त्यांना फक्त मीरापूरची जागा दिली आहे.

मीरापूरमध्ये मुस्लिम निर्णायक आहेत

मुझफ्फरनगरच्या मीरापूर विधानसभेच्या जागेवरही पोटनिवडणूक होणार आहे. २०२२ च्या विधानसभा निवडणुकीत आरएलडीचे चंदन चौहान येथून आमदार म्हणून निवडून आले होते. आरएलडीने ती निवडणूक सपासोबत लढवली होती. यावेळी आरएलडी भाजपसोबत आहे. लोकसभा निवडणुकीत आरएलडीचे आमदार चंदन चौहान हे भाजपच्या पाठिंब्याने बिजनौर मतदारसंघातून लोकसभा सदस्य म्हणून निवडून आले आहेत. त्यामुळे मीरापूर विधानसभेच्या जागेवर पोटनिवडणूक होत असून ही जागा भाजपने आपल्या मित्रपक्ष रालोदला दिली आहे. आरएलडीला कोणत्याही किंमतीत मीरापूरची जागा जिंकायची आहे, मात्र त्यांनी अद्याप उमेदवाराचे नाव जाहीर केलेले नाही. आरएलडीला मीरापूरमधून दावेदारांची मोठी यादी मिळाली आहे. मीरापूरमध्ये मुस्लिम मतदार निर्णायक आहेत. येथे एक लाखांहून अधिक मुस्लिम मतदार आहेत, याशिवाय दलित आणि जाट मतदारही मोठ्या प्रमाणात असल्याने सपा-काँग्रेस आघाडीच्या उमेदवाराला फायदा होऊ शकतो. मात्र या आघाडीने अद्याप आपला उमेदवार जाहीर केलेला नाही.

हेही वाचा: महाराष्ट्रात 20 नोव्हेंबरला निवडणूक, झारखंडमध्ये 2 टप्प्यात मतदान; विधानसभेच्या 47 आणि लोकसभेच्या 2 जागांसाठी पोटनिवडणूकही जाहीर झाली.