नवी दिल्ली:
नवा राष्ट्राध्यक्ष निवडण्यासाठी आज अमेरिकेत मतदान होत आहे. यावेळच्या निवडणुकीचे वर्णन अमेरिकेच्या इतिहासातील सर्वात जवळून लढलेली निवडणूक असे केले जात आहे. ही स्पर्धा उपाध्यक्ष कमला हॅरिस आणि माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यात आहे. हॅरिस हे डेमोक्रॅटिक पक्षाचे उमेदवार आहेत तर ट्रम्प हे रिपब्लिकन पक्षाचे उमेदवार आहेत. दोन्ही पक्षांना आपल्या विजयाची खात्री वाटत आहे. मात्र मतदान संपल्यानंतर अनेक दिवस निकाल कळू शकत नाही, अशीही शक्यता आहे की, उमेदवाराला त्याच्या प्रतिस्पर्ध्यावर थोडीशी आघाडी मिळण्याची शक्यता आहे. पण नंतर तो शर्यतीत मागे पडतो. अमेरिकन निवडणुकीत असे का होते आणि निवडणुकीचे निकाल कधी येण्याची शक्यता आहे ते जाणून घेऊया.
सर्वसाधारणपणे निवडणुकीच्या दुसऱ्याच दिवशी निकाल जाहीर होण्याची अपेक्षा असते. पण अनेक वेळा असे होत नाही. प्रत्यक्षात काय होते की अनेक राज्यांमध्ये मतमोजणी वेगवेगळ्या वेळी सुरू होते. त्यामुळे प्रत्येक अध्यक्षीय निवडणुकीप्रमाणेच या वेळीही केवळ सात स्विंग राज्ये अमेरिकेचा पुढचा राष्ट्राध्यक्ष ठरवतील, अशी शक्यता आहे. ही राज्ये 6 ते 11 डिसेंबर दरम्यान निवडणूक निकाल प्रमाणित करतील. यानंतर, 17 डिसेंबर रोजी मतदार त्यांची अधिकृत मते देण्यासाठी भेटतील. मतांची मोजणी आणि निकालांची पुष्टी करण्यासाठी 6 जानेवारी 2025 रोजी काँग्रेसचे अधिवेशन होईल. निकाल जाहीर झाल्यानंतर, नवीन राष्ट्रपती 20 जानेवारी 2025 रोजी शपथ घेतील.
स्विंग राज्ये कोणती आहेत?
राष्ट्रपती निवडणुकीचा निकाल सात स्विंग राज्यांच्या निकालांवर अवलंबून असेल. ही सात राज्ये म्हणजे ॲरिझोना, पेनसिल्व्हेनिया, जॉर्जिया, मिशिगन, नेवाडा, नॉर्थ कॅरोलिना आणि विस्कॉन्सिन या राज्यांमध्ये कमला हॅरिस आणि डोनाल्ड ट्रम्प यांना मिळालेल्या समर्थनात थोडाफार फरक होता. 2020 च्या अध्यक्षीय निवडणुकीबद्दल बोलायचे झाल्यास, एक वगळता डेमोक्रॅटचे उमेदवार जो बिडेन यांनी सर्व सहा राज्यांमध्ये आघाडी घेतली होती. मात्र यावेळी यापैकी काही राज्यांनी निकाल जाहीर होण्यास होणारा विलंब टाळण्यासाठी नवे नियम केले आहेत. मात्र मतदान आणि मतमोजणीच्या पद्धतीतील फरक हे अंतिम निकाल लवकर की उशिरा हे ठरवतील.
यावेळी सात स्विंग राज्यांची दोन गटात विभागणी करण्यात आली आहे. हे सन बेल्ट आणि रस्ट बेल्ट (ब्लू वॉल स्टेट्स म्हणूनही ओळखले जाते) आहेत. सन बेल्टमध्ये नेवाडा (6 इलेक्टोरल मते), ऍरिझोना (11 इलेक्टोरल मते), नॉर्थ कॅरोलिना (16 इलेक्टोरल मते) आणि जॉर्जिया (16 इलेक्टोरल मते) यांचा समावेश होतो. मते). विस्कॉन्सिन (10 इलेक्टोरल मते), मिशिगन (15 इलेक्टोरल मते) आणि पेनसिल्व्हेनिया (19 इलेक्टोरल मते) ही रस्ट बेल्ट राज्ये आहेत.
मतदार किती प्रकारे मतदान करू शकतात?
अमेरिकेत मतदारांना मतदान करण्यासाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. निवडणुकीच्या दिवशी दिलेली वैयक्तिक मते त्याच दिवशी मोजली जातात. तथापि, काही राज्ये वैयक्तिकरित्या लवकर मतदानास परवानगी देतात आणि काही राज्ये ईमेलद्वारे लवकर मतदानास देखील परवानगी देतात. वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये लवकर मतदानासाठी वेगवेगळ्या प्रक्रिया आणि नियम आहेत. या सर्वांचा निकाल जाहीर होण्यासाठी लागणारा वेळ प्रभावित होऊ शकतो. काही राज्ये अजूनही परदेशातील मतपत्रिका स्वीकारतील आणि निवडणुकीच्या दिवसानंतर काही दिवस 5 नोव्हेंबरपर्यंत पोस्टमार्क केलेल्या लष्करी मतपत्रिका स्वीकारतील.
डेमोक्रॅटिक पक्षाचे मतदार साधारणपणे मेल मतदानाला अधिक प्राधान्य देतात. त्याच वेळी, रिपब्लिकन पक्षाचे समर्थक मेल-इन मतदानात कमी स्वारस्य घेतात, कारण ट्रम्प हे या प्रणालीचे जोरदार टीकाकार आहेत. त्यावर ते सातत्याने टीका करत आहेत. ते त्याला भ्रष्ट म्हणतात पण यावेळी ट्रम्प समर्थकांनीही लवकर मतदानात भाग घेतला आहे. यावेळी ट्रम्प यांनी आपल्या मतदारांना त्यांच्या इच्छेनुसार मतदान करण्यास सांगितले.
मतमोजणीच्या सुरुवातीला दिशाभूल करणारे ट्रेंड दिसू शकतात
मतमोजणी जसजशी पुढे जाईल तसतसे सुरुवातीचे ट्रेंड उलटू शकतील, खरे तर २०२० मध्ये असेच घडले. ट्रम्प सुरुवातीला निवडणुकीच्या रात्री आघाडीवर होते. पण जसजशी मतमोजणी पुढे सरकली तसतशी डेमोक्रॅट पक्षाचे उमेदवार जो बिडेन त्यांच्या पुढे गेले. यानंतर ट्रम्प यांनी मतमोजणीत हेराफेरीचा आरोप केला आणि मतांच्या चोरीबद्दल बोलले आणि मतमोजणीला होणारा विलंब हा फसवणुकीचा पुरावा असल्याचे सांगितले.
सामना अनिर्णित राहिला तर काय होईल?
मतमोजणीत दोन्ही उमेदवारांना 269-269 इलेक्टोरल मते मिळाली, तर यूएस घटनेनुसार, काँग्रेस निकाल ठरवेल, या स्थितीत, हाऊस ऑफ रिप्रेझेंटेटिव्हज अध्यक्ष आणि सिनेट उपाध्यक्षाची निवड करेल. इलेक्टोरल कॉलेजमध्ये 269-269 मतांची बरोबरी ही एक अशक्य परिस्थिती आहे जर हॅरिसने विस्कॉन्सिन, मिशिगन आणि पेनसिल्व्हेनिया सारख्या महत्त्वाच्या राज्यांमध्ये विजय मिळवला आणि जर ट्रम्प यांनी जॉर्जिया, ऍरिझोना, नेवाडा आणि नेब्रास्का येथे विजय मिळवला जिल्हा जिंकल्यास प्रत्येक उमेदवाराला 269 इलेक्टोरल मते मिळतील.
हेही वाचा: ट्रम्प अमेरिकेत खलिस्तानी दहशतवाद्यांचे युग बनणार… हिंदू संघटनेच्या नेत्याने काय सांगितले?
